Ek het onlangs e-posse ontvang van mense wat passievol is daaroor om God op die akkuraatste en liefdevolste manier moontlik aan te bied. Hulle het sterk beswaar gemaak teen my standpunt dat God sy krag in Ou Testamentiese tye gebruik het om mense graf toe te stuur met die doel om die weg vir die Messias oop te hou.

Hulle sê dat so ‘n lering die idee dat liefde nie met geweld werk nie, weerspreek – en dat om God verantwoordelik te maak om mense dood te maak, Hom voorhou as ernstig, wreed en die bron van die dood, wat teenstrydig met sy karakter van liefde is.

Ek wil hulle bedank dat hulle vir my geskryf het, en ek ondersteun ten sterkste hulle beswaar teen enige boodskap wat God as die bron van die dood, as ‘n moordenaar of as die oorsaak van pyn en lyding voorstel. Ek glo egter dat verskeie kernfeite verwar is, wat veroorsaak het dat diegene wat aan my e-pos gestuur het, verkeerd verstaan wat ek sê.

Kom ons ondersoek daarom die vraag.

Twee Dode

Die grootste punt van kommer is wanneer die Bybel beskryf dat God mense doodmaak. Dit is nie ‘n teenstrydigheid wanneer God optree om te dissiplineer nie; mense verstaan dat liefde dissiplineer. Baie sukkel egter opreg om te verstaan wat gebeur wanneer die Bybel God as die oorsaak van mense se dood beskryf.

Baie wat God se karakter van liefde ondersteun, neem die standpunt in dat God nooit sy krag sal gebruik om die dood te veroorsaak nie – dat die dood slegs en altyd kom van die oortreding van God se wet en van wesens wat sondig is; d.w.s. Satan en bose mense.

En hulle is heeltemal reg!

Die verwarring vind plaas omdat die Bybel twee definisies vir “dood” het – ‘n menslike definisie en ‘n goddelike een.

Die menslike definisie vir dood is wat ons almal die dood noem en wat ons bedroef het toe ons geliefdes gesterf het. Dit is egter nie wat God die dood noem nie. God, insluitend Jesus toe Hy op aarde was, het nie na hierdie beëindiging van lewe as die dood verwys nie, maar hierdie toestand ‘n “slaap” genoem (Psalm 13:3; Daniël 12:2; Matteus 27:52; Johannes 11:11–14; Handelinge 7:60, 13:36; 1 Tessalonisense 4:13–18; 1 Korintiërs 15:6, 51; 2 Petrus 3:4)

Trouens, Jesus het gesê dat diegene wat in Hom glo, nooit sal sterf nie – miljoene slaap in die graf, maar hulle sterf nie (Johannes 11:26). Hierdie “slaapdood”, wat ons die dood noem, staan ook bekend as die “eerste dood”, die dood waaruit daar ‘n opstanding is.

Wat God die dood noem, is die “tweede dood”, die ewige dood, die dood waaruit daar geen opstanding is nie (Openbaring 2:11; 20:6, 14; 21:8). Dit is hierdie tweede dood wat die loon van sonde is. Die tweede dood het geen mag oor diegene wat deur Christus gered is nie.

Die eerste vraag om te beantwoord om God se rol in menslike dood te verstaan, is: Hoeveel mense in die geskiedenis het die tweede dood gesterf – die dood waaruit daar geen opstanding is nie? Geen! As niemand gesterf het nie, hoe kan ons dan sê dat God doodmaak? Ons sê dit omdat ons die menslike definisie vir dood toepas en God dus verkeerd voorstel as Een wat doodmaak, al maak God nie dood nie. God is die bron van lewe, en die dood kom nie uit Hom nie.

So, ek stem saam dat God nie doodmaak (die tweede dood veroorsaak) nie. Geen geskiedenis toon dat God ‘n tweede dood veroorsaak het nie, want niemand het nog die tweede dood gesterf nie.

Die vraag wat volgende opkom is: Maak God mense ooit aan die slaap (die eerste dood)?

Een Fout, Twee Misverstande

Versuim om die eerste dood van die tweede dood te onderskei, veroorsaak teenstrydige foute, maar albei is steeds foute:

1. Aan die een kant maak mense die fout deur die eerste en tweede dood saam te voeg terwyl hulle leer dat God doodmaak; hier word God uitgebeeld as die bron van pyn, lyding en dood wat toegedien word aan diegene wat ongehoorsaam is.
2. Aan die ander kant, diegene wat God se karakter van liefde leer ken het en die idee dat God die bron van die dood is, tereg verwerp het, maar ook nie die onderskeid tussen die eerste dood van slaap en die tweede dood van vernietiging (wat God die dood noem) gemaak het nie, val in die teenoorgestelde denkfout dat God nog nooit sy krag gebruik het om mense in die slaaptoestand, die eerste dood, te plaas nie.

Dit is waar ‘n mens moet wegbeweeg van aansprake, stellings en aankondigings na werklike geskiedkundige bewyse. Wanneer dit kom by die eerste dood, die slaapdood, is daar baie oorsake. Daar is byvoorbeeld natuurlike oorsake – siekte en ouderdom met geen spesifieke persoon wat dit veroorsaak nie; die liggaam verslyt net. Daar is ook ongelukke – val, beserings, weer sonder ‘n spesifieke toedoen van dood, net die gevolg van ons liggame wat aan skade en dood onderhewig is.

Maar daar is baie voorbeelde in die Skrif van die eerste dood wat nie deur natuurlike oorsake teweeggebring is nie, maar op ander maniere. Kom ons ondersoek sommige hiervan:

• Soms in die Skrif tree Satan op om skade of die eerste dood te veroorsaak, en dit word aan God toegeskryf: “Weerlig het die kleinvee en hulle wagters doodgeslaan en verbrand. Net ek het weggekom om dit vir u te vertel” (Job 1:16 AFR83).
  • Soms pleeg bose mense die moord en word dit aan God toegeskryf: “Saul is dood oor die troubreuk wat hy teenoor die Here begaan het deurdat hy aan die bevel van die Here ongehoorsaam was, en ook deurdat hy raad gevra het by ‘n gees in plaas van die Here te raadpleeg. Daarom het die Here hom doodgemaak en sy koningskap laat oorgaan op Dawid seun van Isai” (1 Kronieke 10:13 AFR83).
  • Soms het God opgetree, en dit is tereg aan Hom toegeskryf: Byvoorbeeld, toe die soldate vir Elia kom arresteer het:

Toe antwoord Elia die offisier: “So seker as ek ‘n man van God is, daar sal vuur uit die hemel uit afkom en jou en jou vyftig man verteer!”

Daar het toe vuur uit die hemel uit afgekom en die offisier en sy vyftig manskappe verteer.

Die koning stuur toe ‘n ander offisier met vyftig man na Elia toe om hom te beveel: “Man van God, die koning sê: jy moet vinnig na hom toe kom.”

Elia het hom geantwoord: “So seker as ek ‘n man van God is, daar sal vuur uit die hemel uit afkom en jou en jou vyftig man verteer!”

Daar het toe ‘n vuur van God uit die hemel uit afgekom en dit het die offisier en sy vyftig man verteer.

Die koning stuur toe ‘n derde keer ‘n offisier met sy vyftig man. Die derde offisier is die berg op. By Elia aangekom, het hy op sy knieë voor hom geval en hom om genade gesmeek: “Man van God, spaar tog asseblief my lewe en die lewe van hierdie vyftig man. Daar het vuur uit die hemel uit afgekom en dit het die twee offisiere wat vroeër gekom het, saam met hulle manskappe verteer. Spaar nou asseblief my lewe!”

Die Engel van die Here het vir Elia gesê: “Klim af saam met hom, moenie vir hom bang wees nie.”

Elia is toe saam met hom die berg af na die koning toe. (2 Konings 1:10–15 AFR83).

• Ander tye was die eerste dood wanneer God sy beskerming weggeneem het en die natuur of die natuurlike gevolge van ander toegelaat het om hul gang te gaan, soos die skerpioene en slange in die woestyn of wanneer die Babiloniërs sy volk as gevangenes geneem het.

Dus, die eerste stap om korrek te diagnoseer wat gebeur, is om die verskil tussen die eerste en tweede sterftes te verstaan. Met hierdie begrip kan ons met vertroue sê dat God nog nooit iemand doodgemaak het nie en nie die bron van die dood is nie. God het mense eerder laat slaap – die eerste dood.

As ons hierdie uitgangspunt aanvaar, kan ons tot die gevolgtrekking kom dat God in sommige van die Bybelverhale mense direk in die graf geplaas het (eerste dood van slaap). Vervolgens het ons ‘n verduideliking nodig oor hoekom en wat hierdie optrede oor God en sy karakter sê.

Die behoefte aan “slaap”

Diegene wat besef dat God nie die bron van die dood is nie maar steeds die eerste en tweede sterftes verkeerd saamgevoeg het, maak die fout om te leer dat wanneer die slaapdood in die Bybel toegedien word, dit deur Satan of sy agente gedoen word wanneer God ook al sy terughoudende hand wegneem –  of wanneer die natuur ontrafel soos God sy hand van die natuurwette wegneem as gevolg van menslike rebellie; die wêreldvloed word dikwels so verduidelik.

Ek verwerp egter die siening dat God ooit op Satan staatgemaak het om vir Hom op te tree.

Soos in die verhaal van Elia wat hierbo genoem is, is dit nie redelik om te glo dat Satan – ná jare van probeer om Elia stil te maak sodat Baälaanbidding die waarheid oor God totaal kon uitwis – die pelotons wat deur Agab gestuur is om Elia te arresteer, sou vernietig nie. Dit is ook onredelik om voor te stel dat God op Satan sou staatmaak om Elia as ‘n man van God te onderskryf deur vuur uit die hemel te stuur wanneer Elia dit aangeroep het as bewys dat hy namens God gepraat het.

Ek verwerp ook die siening dat God besig was om mense vir sonde te straf, aangesien straf vir sonde die ewige dood is; en aangesien dit alles slaapsterftes was, kan dit nie die straf vir sonde wees nie.

Daarom moet ons ‘n ander verduideliking hê – en daardie verduideliking word gevind in die begrip van die groter konteks: die groot stryd, God se ontwerpwet, en wat God eintlik besig was om te bereik. Met ander woorde, hoe die werklikheid werk. In hierdie konteks ontdek ons dat God nog altyd gewerk het om te genees en te red.

Toe Adam gesondig het, kon die mensdom nie gered word sonder dat Jesus gekom het nie. In Genesis hoofstuk 3 is belowe dat die Messias sou kom toe die slang vertel is dat Eva se saad sy kop sou vermorsel. Die Ou Testament wys dus direk op die groter stryd tussen goed en kwaad, met God wat werk om die Messias te bring, terwyl Satan sou werk om dit te belemmer.

As Satan elke mens op aarde kon kry om sy of haar hart teen God te verhard, sou daar niemand gewees het deur wie Jesus gebore kon word om die mensdom te red nie. God sou nie wou hê dat Jesus deur ‘n vrou soos Isebel gebore word of dat enige vrou teen haar wil gedwing sou word om die moeder van Jesus te wees nie. God het dus ‘n regverdige vrou nodig gehad wat gewillig sou wees om die moeder van Jesus te wees. Ten tyde van die vloed was daar net een regverdige man en sy gesin op die aarde oor. Al die ander wat in daardie tyd op aarde gewoon het, het hulle harte verhard. Sal jy nie graag optree om ‘n weg vir Messias oop te hou om die spesie te red nie? Onthou, nie doodmaak nie – maak eerder mense aan die slaap en wek hulle later op om hul lewens te voltooi. Dit is presies wat liefde gedoen het.

Geen Ander Keuse

Diegene wat vir my e-pos gestuur het, het die idee verwerp dat Satan besig was om die weg vir die Messias toe te maak terwyl God besig was om dit oop te hou. Hulle het gesê dat hulle geen Skrif- of ander Bybelkommentators kon vind wat ooit hierdie idee voorgestel het nie. Maar hierdie idee is nie nuut nie. Dit is die hele strekking van die Bybel – die komende Messias. ‘n Stigter van die Adventiste Kerk het geskryf:

Deur Israel na hierdie gewaagde belediging en lastering van Jehova te lei, het Satan beplan om hulle ondergang te veroorsaak. Aangesien hulle bewys het dat hulle so totaal verneder is, so verlore aan alle sin van die voorregte en seëninge wat God aan hulle gebied het, en aan hul eie plegtige en herhaalde beloftes van lojaliteit, sou die Here, het hy geglo, hulle van Hom skei en hulle aan vernietiging oorgee. So sou die uitwissing van die saad van Abraham verseker word, daardie saad van belofte wat die kennis van die lewende God sou bewaar, en deur wie Hy sou kom – die ware Saad wat Satan sou oorwin. Die groot rebel het beplan om Israel te vernietig en sodoende God se doel te verydel. Hy is egter weereens verslaan. Sondaars soos hulle was, is die volk Israel nie vernietig nie. Terwyl diegene wat hulle hardnekkig aan die kant van Satan geskaar het, afgesny is, is die mense wat verneder en berouvol was, genadiglik vergewe. Die geskiedenis van hierdie sonde sou staan as ‘n ewige getuienis van die skuld en straf van afgodery, en die geregtigheid en lankmoedige barmhartigheid van God (Patriarchs and Prophets, bl. 335).

Ten spyte hiervan is die volgende egter in een e-pos aangevoer:

Om dus te vertrou op die argument dat God gedwing was om te “laat slaap”, dikwels deur geweld, miljoene bose mense deur die vloed of op ander tye om te verhoed dat Satan die moontlikheid van die Messias se koms na die aarde uitwis, is om saam met Satan te stem dat liefde nie regtig genoeg is om die bose te oorwin nie; daarom moet daar dus tye wees wanneer geweld gebruik moet word.

Ek hoop dat jy kan sien hoe desperaat hierdie persoon God wil laat goed lyk, hoe opreg hierdie persoon is. Maar daar is een groot stuk data wat in die persoon se beoordeling ontbreek – die toestand van die mensdom nadat Adam gesondig het. Nadat Adam gesondig het, kon liefde nie sonder Jesus wen nie. Nadat Adam gesondig het, kon liefde NIE die kwaad in mense oorwin SONDER Jesus nie. Trouens, Jesus was vir God die middel waardeur sy karakter van liefde in die menslike spesie herstel moes word.

Die hele fokus van die Skrif is die stryd tussen Christus en Satan. In Ou Testamentiese tye was hierdie konflik gefokus op Satan se poging om te verhoed dat Jesus as mens gebore word terwyl God gewerk het om daardie weg vir die Messias oop te hou.

Weereens het dieselfde stigter van die Adventiste Kerk geskryf:

Omdat die gevalle mens nie Satan met sy menslike krag kon oorwin nie, het Christus uit die koninklike howe van die hemel gekom om hom met ʼn kombinasie van sy menslike en goddelike krag te help (Confrontation, bl. 45),

Deur al die eeue was dit God se doel dat elke geskape wese, van die helder en heilige seraf tot die mens, ‘n tempel vir die inwoning van die Skepper moet wees. As gevolg van sonde het die mensdom opgehou om ‘n tempel vir God te wees. Verdonker en deur die bose besoedel, het die hart van die mens nie meer die heerlikheid van die Goddelike Een geopenbaar nie. Maar deur die menswording van die Seun van God word die doel van die Hemel vervul. God woon in die mensdom, en deur reddende genade word die hart van die mens weer sy tempel (The Desire of Ages, bl. 161).

En dit bring nog ‘n waarheid aan die lig: As daar eers gebrokenheid is, is daar geen opsies wat vry van pyn is nie.

As ‘n persoon ‘n been breek, is daar geen pynlose opsies nie – die enigste opsies is om te genees of nie te genees nie. Dit geld vir enige besering, siekte of breuk in God se ontwerpwette. Toe die mensdom gesondig het, was daar geen pynlose opsies nie. Dokters moet dikwels genesende aksies neem wat die ervaring van pyn verhoog. Hulle sal ontwrigte gewrigte verminder; hulle sal kankers chirurgies uitsny; hulle sal gangreenagtige ledemate amputeer; hulle sal diegene wat aansteeklik is, onder kwarantyn plaas; hulle sal mense met narkose laat “slaap” en hulle later wakker maak; hulle sal komas veroorsaak; ens. Maar al hierdie aksies word gedoen om te genees en te red. Dit is presies hoe God optree – alle aksies is om te genees en te red.

Diegene wat nie die ontwerpwet verstaan nie, wat nie die werklike toestand van mense in sonde verstaan nie, wat nie die verskil tussen die eerste en tweede dood verstaan nie, sal dwaal deur óf te leer dat God die bron van toegediende dood is om sonde te straf, of dat God nooit terapeuties optree om te genees nie, wat in die oomblik groter pyn tot gevolg kan hê, en op ander tye die slaapdood tot gevolg kan hê vir diegene wat sy plan om die spesie te red, sou belemmer.

Om op te som:

• Die eerste dood is slaap en is nie die dood wat die loon van sonde is nie.
• Die tweede dood is vernietiging en is die dood wat die loon van sonde is.
• Niemand het die tweede dood gesterf nie; dus het God niemand doodgemaak nie.
• God het baie laat slaap om die weg vir die Messias oop te hou.
• Maar God sal hulle weer wakker maak om hulle lewens af te handel deur hulle eie keuses. (Vir meer verduideliking van hierdie konsep, kyk Answering Difficult Bible Questions, wat om 9:22 in ons ‘From Fear to Friends: God And Your Church‘-seminaar begin.)
• Redding is slegs moontlik as gevolg van wat Jesus bereik het.
• God het nog altyd terapeuties in liefde opgetree om te genees en te herstel – soos ‘n dokter wat ʼn geneesmiddel bring.

Wees dus bemoedig dat ons God liefde is, dat sy wette die protokolle is waarop die werklikheid gebou is om te funksioneer, dat Hy nie die bron van pyn, lyding of dood is nie – en dat God aktief besig is om sonde uit te roei – alle afwykings van sy ontwerp, om te genees en te red.